Program profilaktyki raka szyjki macicy (etap podstawowy)
Profilaktyka w ambulatoryjnej specjalistycznej opiece zdrowotnej
Rak szyjki macicy jest szóstym, co do częstości, nowotworem u kobiet w Polsce. Rocznie ok. 1.900 kobiet umiera z tego powodu. Głównymi czynnikami ryzyka raka szyjki macicy są: infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV),wiek (zachorowalność zwiększa się wraz z wiekiem, szczyt zachorowań przypada pomiędzy 45 a 55 rokiem życia), wczesne rozpoczęcie życia seksualnego, duża liczba partnerów seksualnych, duża liczba porodów, niski status społeczny i ekonomiczny, palenie papierosów, stwierdzona wcześniej zmiana patologiczna w badaniu cytologicznym, partnerzy seksualnie niemonogamiczni z infekcją HPV (ryzyko zachorowania wzrasta 20-krotnie).
Metoda i cel wykonywania badań przesiewowych
Badania przesiewowe w kierunku wykrywania raka szyjki macicy polegają na wykonywaniu badań cytologicznych wymazów z ujścia zewnętrznego kanału i z tarczy szyjki macicy. Skryning cytologiczny, ze względu na niski koszt i wysoką skuteczność, jest najpopularniejszą metodą badań przesiewowych. W wyniku przeprowadzenia badania cytologicznego można wykryć zmiany przedrakowe i raka we wczesnym okresie zaawansowania choroby. Niezbędnym warunkiem efektywności skryningu cytologicznego jest jego masowość, szacuje się bowiem, że dopiero przy objęciu badaniami przesiewowymi 75% populacji można uzyskać 25% spadek umieralności. W programach przesiewowych nieprawidłowe wyniki badania cytologicznego wymagające dalszych procedur diagnostycznych stanowią od 1% do 8% (w Polsce ok. 2,5%) wszystkich ocenionych rozmazów.
Badania cytologiczne w SPZOZ w Knurowie wykonywane są:
- w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy - etap podstawowy, skojarzonego ze świadczeniami ambulatoryjnej opieki specjalistycznej,
- poza Programem - w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, w przypadku wskazań klinicznych, na podstawie decyzji lekarza poradni ginekologiczno-położniczej.
Cel programu
Celem realizacji programu jest zmniejszenie wskaźnika umieralności kobiet na raka szyjki macicy do poziomu osiągniętego w przodujących w tym zakresie krajach Unii Europejskiej oraz podniesienie poziomu wiedzy kobiet na temat profilaktyki raka szyjki macicy i wprowadzenie na terenie całego kraju jednolitego modelu postępowania diagnostycznego.
Do kogo jest skierowany program?
Program profilaktyki raka szyjki macicy obejmuje populację kobiet w wieku od 25 do 59 lat (przy określaniu wieku brany jest pod uwagę rok urodzenia).
Poszczególne etapy realizacji programu:
Realizacja programu profilaktyki raka szyjki macicy obejmuje następujące etapy:
- podstawowy - polegający na pobraniu materiału z szyjki macicy do przesiewowego badania cytologicznego realizowany przez SPZOZ w Knurowie w ramach umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia w rodzaju ambulatoryjna opieka specjalistyczna,
- diagnostyczny - polegający na ocenie mikroskopowej pobranego materiału diagnostycznego.
Warunki realizacji programu
- badania są przeprowadzane:
- raz na 3 lata,
- co 12 miesięcy u kobiet obciążonych czynnikami ryzyka (zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne, zakażone HPV - typem wysokiego ryzyka),
- spełnione kryterium wiekowe,
- pacjentka po zakończeniu leczenia i kontroli onkologicznej z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy (decyzję podejmuje lekarz prowadzący leczenie onkologiczne),
- Przychodnia nr 2, ul Kazimierza Wielkiego 6, 44-194 Knurów, tel +48 32 235 13 11